جوشکاری اصلاحی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، پتروشیمی، ساختمان، تأسیسات و سازه‌ های فلزی، معیوب شدن قطعات جوش داده شده موضوعی تقریباً رایج است. وقتی یک اتصال جوشی دارای عیب باشد؛ مثل ترک، نقص نفوذ، زیرپختگی، عدم ذوب کافی، تخلخل، یا خطوط سردی، امکان ادامه کار بدون اصلاح آن وجود ندارد. در اینجا جوشکاری اصلاحی (Repair Welding یا جوش ترمیمی / جوش تعمیری) وارد صحنه می‌شود.

جوشکاری اصلاحی به معنای بازسازی یا اصلاح بخشی از جوش یا منطقه اطراف آن است که دچار عیب شده تا عملکرد سازه یا قطعه برگردد. هدف اینکه آن اتصال بتواند مجدداً بارگذاری شود بدون ضعف سازه‌ای. در این مقاله از فروشگاه تجهیزات جوش و برش آرکا متال ابتدا مفهوم، اهمیت و انواع، سپس مراحل اجرای آن و نکات کاربردی را بررسی می کنیم.

جوشکاری اصلاحی چیست؟

جوشکاری اصلاحی (Repair Welding) فرآیندی است که طی آن ناحیه دچار عیب (Defective zone) برداشته شده یا مورد اصلاح قرار می‌گیرد، سپس با جوش دوباره آن قسمت بازسازی می‌شود. این عملیات باید به‌گونه‌ای انجام شود که خواص مکانیکی و استحکام اتصال نزدیک به شرایط اولیه باشد.

در واقع، جوشکاری اصلاحی بخشی از فرآیند کنترل کیفیت پس از تولید و بازرسی غیر مخرب است که هدفش ارتقاء یا بازگرداندن کیفیت جوش است.

انواع عملیات در جوشکاری اصلاحی

بسته به نوع عیب و شرایط قطعه، چند رویکرد اصلی برای جوشکاری اصلاحی وجود دارد که در جدول زیر بررسی می کنیم؛

کاربردهای جوشکاری اصلاحی در صنعت

جوشکاری اصلاحی در تمام صنایع فلزی کاربرد دارد. به همین علت بسیار مورد توجه واقع شده است. اما در برخی از حوزه‌ ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در هر کدام از صنایع انتخاب روش و تجهیزات مناسب جوشکاری اصلاحی نیز بسیار حیاتی می‌باشد که جوشکاران باید به آن دقت داشته باشند. برخی از کاربردهای جوشکاری اصلاحی در صنعت عبارتند از؛

1. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی: برای تعمیر خطوط لوله، فلنج‌ها و اتصالات فشار بالا.
2. خودروسازی و ماشین ‌آلات سنگین: برای ترمیم بلوک‌های موتور، شاسی، یا بازوهای هیدرولیکی.
3. صنایع دریایی و کشتی ‌سازی: جهت ترمیم بدنه و سازه‌های فلزی آسیب‌دیده در اثر خوردگی.
4. کارخانه‌های فولاد و ریخته ‌گری: برای بازسازی قالب‌ها و تجهیزات تحت حرارت بالا.
5. صنایع نیروگاهی: برای اصلاح پره‌های توربین، دیگ‌های بخار و مخازن تحت فشار.

تفاوت جوشکاری اصلاحی با جوشکاری تولیدی

شاید در ظاهر فرایند جوشکاری تولیدی و اصلاحی شبیه هم باشند. اما تفاوت‌های بنیادینی بین جوشکاری اصلاحی و جوشکاری اولیه وجود دارد که در جدول زیر این تفاوت‌ ها را بررسی می‌کنیم و باید بدانید که جوشکاری اصلاحی نیازمند تجربه مهارت و تجهیزات دقیق‌تر می‌باشد؛

مراحل انجام جوشکاری اصلاحی

برای آنکه فرآیند جوشکاری اصلاحی نتیجه مطلوبی داشته باشد، باید طبق مراحل زیر انجام شود:

 شناسایی نوع و محل عیب

ابتدا باید نوع آسیب مانند ترک، حفره، یا سایش مشخص شود. این کار معمولاً با روش‌های بازرسی چشمی، اولتراسونیک یا مایع نافذ (PT) انجام می‌شود.

آماده‌ سازی سطح

پیش از جوش، ناحیه آسیب ‌دیده باید تمیز، خشک و بدون آلودگی باشد. در صورت نیاز، سطح با سنگ فرز یا برس تمیز می‌شود تا اکسیدها و روغن‌ها حذف شوند.

پیش‌ گرمایش فلز

در برخی فلزات مانند فولادهای آلیاژی، پیش‌گرمایش مانع از ترک‌خوردگی ناگهانی حین جوش می‌شود. دمای پیش‌گرمایش بسته به نوع فولاد و ضخامت آن تعیین می‌گردد.

انتخاب روش جوشکاری اصلاحی

انتخاب روش جوش به عواملی مانند نوع فلز، موقعیت، ضخامت و دمای کاری بستگی دارد. در ادامه با مهم‌ترین روش‌ها آشنا می‌شویم.

اجرای جوش

در این مرحله، جوشکار با استفاده از تجهیزات مناسب (الکترود، تورچ، سیم جوش و…) جوش اصلاحی را اجرا می‌کند. کنترل دمای بین‌پاس و زاویه الکترود اهمیت زیادی دارد.

پس ‌گرمایش و تنش‌زدایی

بعد از جوش، ممکن است تنش‌ های حرارتی در قطعه ایجاد شود. انجام عملیات حرارتی یا تنش‌زدایی باعث افزایش دوام اتصال و جلوگیری از ترک می‌ شود.

بازرسی نهایی

در پایان، کیفیت جوش با روش‌ های غیرمخرب (NDT) مانند رادیوگرافی یا التراسونیک بررسی می‌شود تا از ایمنی کامل اطمینان حاصل گردد.

نکات ایمنی در جوشکاری اصلاحی

هرچند هدف جوشکاری اصلاحی، بهبود و ترمیم است، اما اگر اصول ایمنی رعایت نشود، ممکن است آسیب بیشتری ایجاد شود. مهم‌ترین نکات ایمنی عبارت‌اند از:

• بررسی دقیق ترک‌ ها قبل از شروع کار
• استفاده از ماسک جوشکاری با فیلتر UV
• تهویه مناسب محیط به ‌دلیل تولید دود فلزی
• استفاده از دستکش، لباس نسوز و محافظ چشم
• رعایت فاصله ایمن از قطعات داغ و دستگاه‌ ها

در فروشگاه آرکا متال می‌توانید انواع ماسک جوشکاری، گاز محافظ و الکترود های مخصوص ترمیم را با ضمانت اصالت تهیه کنید تا ایمنی و کیفیت کار شما تضمین شود.

سخن آخر

جوشکاری اصلاحی فرآیندی حیاتی برای صنایع فلزی است که با هدف افزایش دوام، کاهش هزینه و بازیابی کارایی قطعات انجام می ‌شود. اجرای درست آن نیازمند دانش فنی، ابزار باکیفیت و رعایت کامل اصول ایمنی است.

اگر به دنبال تجهیزات مطمئن برای اجرای جوشکاری اصلاحی هستید، فروشگاه تجهیزات جوش و برش آرکا متال بهترین گزینه است. این فروشگاه با عرضه‌ی دستگاه‌ های جوش اینورتر، الکترود های ترمیمی، تورچ‌ های تخصصی و ابزار ایمنی صنعتی، نیاز هر جوشکار حرفه ‌ای را برطرف می ‌کند.