الکترود کرمو شده چیست؟

الکترود جوشکاری یکی از اصلی‌ترین اجزای فرآیند جوشکاری است که کیفیت نهایی کار را به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. اما گاهی مشاهده می‌شود که سطح یا پوشش الکترود دچار کرمو شدن یا ریزش روکش می‌گردد. این موضوع باعث افت کیفیت جوش، کاهش پایداری قوس و حتی ایجاد ترک و حفره در قطعه می‌شود. اگر شما جوشکار یا فعال در صنایع فلزی هستید، حتماً باید بدانید الکترود کرمو شده چیست و چگونه از آن جلوگیری شود.

از رایج‌ترین اصطلاحاتی که در صنعت جوشکاری باعث سردرگمی و زیان مالی افراد می‌شود، عبارت الکترود کرمو شده یا موش خورده می‌باشد. اما پرسشی که وجود دارد این است آیا واقعاً موش یا کرم باعث این آسیب به الکترود می‌شوند؟

 این پدیده در حقیقت اشاره به فساد شیمیایی پوشش الکترود Due to جذب رطوبت دارد که به شکل ظاهری شبیه به اثر جوندگان یا حشرات می‌باشد. جالب است بدانید که این مشکل برای انواع الکترودهای استیل شدن آلومینیوم نیکل ضد سایش و آهن اتفاق می‌افتد اما مقدار حساسیت هر یک متفاوت می‌باشد.

تعریف الکترود کرمو شده 

الکترود کرمو شده به الکترودی گفته می‌شود که روکش فلاکس آن دچار ریزش، پوسته‌شدگی یا ترک خوردگی شده باشد. روکش الکترود نقش مهمی در پایدارسازی قوس، جلوگیری از اکسید شدن منطقه جوش و تشکیل یک حوضچه کنترل‌شده دارد. بنابراین، وقتی روکش الکترود آسیب ببیند، عملکرد آن مختل شده و جوش نهایی کیفیت بسیار پایین‌تری خواهد داشت. به زبان ساده الکترود کرمو شده یعنی الکترودی که لایه پوشش محافظ آن آسیب دیده و نمی‌تواند نقش خود را به‌درستی ایفا کند. 

در ظاهر پوشش الکترود، ترک می‌خورد، خرد می‌شود یا دچار حفره‌ های مختلف خواهد شد.  گویی که کرم یا موش آن را خورده است‌. اما حقیقت این است که این آسیب ناشی از جذب رطوبت توسط پوشش الکترود می‌باشد. پوشش الکترودها به خصوص در نمونه‌های قلیایی و سلولزی ذاتاً رطوبت گیر هستند. وقتی که رطوبت جذب این الکترودها می‌شود،  آنها را منبسط کرده و بعد از خشک شدن، جمع خواهد کرد که همین امر ترک خوردگی الکترود و ایجاد حفره‌ های عمیق را به دنبال خواهد داشت.

علائم الکترود کرمو شده

برای تشخیص اینکه الکترود کرمو شده چیست و چگونه شناسایی شود کافی است به ظاهر و عملکرد آن توجه کنید.

• پوسته شدن و ریزش روکش
• ترک‌های ریز روی سطح الکترود
• پف کردن یا بادکردگی پوشش فلاکس
• تغییر رنگ غیرطبیعی روکش به قهوه‌ای یا خاکستری مات
• باز شدن درز‌ها و شکاف‌های طولی
• نوسان و عدم پایداری قوس
• زیاد شدن دود و پاشش
• ایجاد جوش ناهموار و بی‌کیفیت
• ایجاد سوراخ و حفره (پوروسیتی) روی خط جوش

چرا کرمو شدن الکترود خطرناک است؟

کسانی که اطلاع ندارند دلایل عدم استفاده از الکترود کرمو شده چیست باید بدانند استفاده از الکترود کرمو فقط اتلاف هزینه نیست؛ گاهی باعث خرابی کامل قطعه هم می‌شود؛

1. ایجاد جوش ترد و شکننده
2. بالا رفتن احتمال ترک سرد یا گرم
3. ناتوانی در کنترل قوس
4. ایجاد پاشش زیاد (اسپتر)
5. افزایش مصرف الکترود و زمان جوشکاری
6. کاهش استحکام اتصال

 علل اصلی کرمو شدن الکترود

اگر نمی دانید دلایل اصلی الکترود کرمو شده چیست ؟ باید بگوییم کرمو شدن الکترود یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که باعث افت کیفیت جوش و ناپایداری قوس می‌شود. این مشکل معمولاً به دلیل شرایط نامناسب نگهداری یا عدم آماده‌سازی صحیح الکترود رخ می‌دهد.

نگهداری در محیط مرطوب

انبار کردن الکترود در محل‌هایی که رطوبت هوا بالا است (مثل انبارهای ساحلی، زیرزمین‌ها یا کانتینرهای بدون تهویه) باعث می‌شود روکش الکترود رطوبت جذب کند. زمانی که روکش مرطوب شود، ساختار آن ضعیف شده و به مرور شروع به پوسته‌شدن و ریزش می‌کند. این نوع آسیب، اصلی‌ترین علت کرمو شدن الکترود است.

بسته ‌بندی آسیب ‌دیده

الکترودها به صورت وکیوم یا کیسه‌های ضد رطوبت بسته‌بندی می‌شوند. اگر این بسته‌بندی پاره شود، باز شود یا ضربه ببیند، راه نفوذ رطوبت و هوا باز می‌شود. همین موضوع باعث افزایش جذب آب در روکش فلاکس شده و نهایتاً پوشش الکترود ترک برداشته و متلاشی می‌شود. بنابراین همیشه سلامت بسته‌بندی هنگام خرید بسیار مهم است.

تغییرات دمایی شدید

وقتی الکترودها در محیط‌هایی قرار بگیرند که دمای آن به طور مداوم گرم و سرد می‌شود (مانند انبارهای باز، نزدیک دیگ‌های صنعتی یا کنار پنجره سرد)، روی سطح الکترود تعریق ایجاد می‌شود. این تعریق با خشک شدن، نمک و رطوبت را در روکش نگه می‌دارد و باعث فرسایش و شکنندگی لایه فلاکس می‌شود. نتیجه آن کرمو شدن الکترود و افت عملکرد در هنگام جوشکاری است.

خشک نشدن الکترود قبل از استفاده (عدم بازپخت)

بعضی الکترودها مانند E7018 و سایر الکترودهای قلیایی حساس‌اند و قبل از جوشکاری باید در کوره خشک‌کن (Oven) بازپخت شوند. اگر این کار انجام نشود، رطوبت موجود در روکش هنگام ایجاد قوس تبخیر شده و حباب و حفره (پوروسیتی) در جوش ایجاد می‌کند. علاوه بر این، ساختار روکش نیز ضعیف شده و شروع به ترک خوردن و ریزش می‌کند.

همچنین بخوانید: چرا الکترود جوشکاری می چسبد؟

تاثیر کرمو شدن روی انواع الکترودها

در انواع الکترودها میزان حساسیت به رطوبت و آسیب ‌دیدگی روکش متفاوت است. همین تفاوت باعث می‌شود تأثیر کرمو شدن در هر نوع الکترود نتایج متفاوتی در کیفیت و استحکام جوش ایجاد کند. پس از دانستن اینکه الکترود کرمو شده چیست نوبت به تاثیر کرمو شدن روی انواع الکترود ها می رسد. جدول زیر نشان می‌دهد که کرمو شدن چه اثری روی انواع متداول الکترودها دارد:

سخن آخر

در این مقاله بررسی کردیم که الکترود کرمو شده چیست و چرا استفاده از آن می‌تواند کیفیت جوشکاری را به شدت کاهش دهد. همچنین یاد گرفتیم که دلایل اصلی کرمو شدن الکترود رطوبت، نگهداری نادرست و کیفیت پایین ساخت است. با رعایت نکات ساده نگهداری و خرید از فروشگاه معتبر می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد. اگر به دنبال خرید الکترود باکیفیت و تضمین‌شده هستید، ما در فروشگاه تجهیزات جوش و برش آرکا متال منتظرتان هستیم!